Dünyada fiyat hareketi arz/talep dengesine göre belirlenen ve sebest piyasa şartlarının işlediği tüm platformlarda, fiyat sadece arzın kısıtlanması ile düzenli bir şekilde yükselir.
Bu kuralın özellikle borsalar için ana felsefe olduğu unutulmamalıdır. Yani bir hissenin fiyatının düzenli olarak yükselebilmesi için arzın kısıtlanması yani hissenin takasının toparlanılarak hareketsiz hale getirilmesi şarttır.
Peki bu takasın toplanması ve bir hissenin speküle veya manipüle edilerek fiyatının yükseltilmesi nasıl yapılır?
İşte bu sorunun cevabı için Pitamit Teoreminden bahsetmek istiyorum kısaca.
Hissenin takası piramit yöntemi ile toplanır. Normalde yapılması gereken piramitin alt kısımlarında yani düşük maliyetli yüksek oranda pay almak ve hisse fiyatı yükselirken oyuncunun maliyetinin yükselmesinin önüne geçecek şekilde oyun planını kurmaktır.
Bu piramitin alt kısmında çoğunlukla oyuncuların komisyonlu olarak hisse aldırdıkları ve piyasada “PARKÇI” veya daha nazik tabiri ile “OYUNCUNU MÜŞTERİSİ olan YATIRIMCILAR” yer alır. Görevleri düşün maliyetli olarak tahta toplanırken yani arz kısıtlanırken piramidin alt kısmını oluşturmaktır. Piramitin üst kısmını oyuncu piyasa, yabancı, fonlar, traderler vs ile tamamlar.
Burada piramitin tabanı ne kadar geniş olursa üzerine inşa edilecek yapı da o kadar sağlıklı olur ve hem arzın kısıtlanması hem de tahtanın sürülmesi için gerekli kaynak minimum seviyede tutulur.
Peki diğer yöntem nedir dediğinizi duyar gibiyim, bir de bunu tersi olan bir yöntem yani TERS PİRAMİT yöntemi var. Aralarındaki fark nedir dediğinizi duyar gibiyim, durun şimdi ona geliyor sıra…
Ters piramit yöneminde 100 milyon lot aldığımızı farz edelim, lot sayısı değişmeden hisse yukarıya gittikçe bu mal sattırılıp sürekli yeni maliyet yaptırılır ve her al/sat işleminden doğal olarak yatırımcılardan komisyon alınır. 1 TL’de 100 milyon TL tutarında kaynak lazımken 100 milyon lot için 3 TL’ye geldiğinde bulunmak zorunda kalınan kaynak miktarı lot sabit kalmasına karşın 3 misli artacaktır.
Bu yöntemde alt taraf güçsüz olduğu için yeni yatırımcı bulunamadığında tahta hızlı çöker ve her giren yatırımcının maliyeti hep yukarıda olduğu için en ufak krizlerde sürekli olarak yatırımcılar ortalığı ayağa kaldırır. Oyuncunun sürekli olarak yeni yatırımcı bulması ve tahtayı ayakta tutmak için hisse fiyatının yükseleceğine ilişkin hikaye yaratma zorunluluğu vardır.
İki yöntem arasındaki farklar nettir esasında;
| Düz Piramit | Ters Piramit |
| Oyuncunu kısa vadede paraya ihtiyacı yoktur. Süreci ilk başta kurgular yatırımcılarına mal aldırır ve sonrasında tahtayı sürmek için çaba sarf eder | Oyuncunun kısa vadede paraya ihtiyacı vardır o sebeple sürekli olarak tahtada al sat yaptırarak bu ihtiyacını karşılar ama buna karşılık sürekli olarak yatırımcı arayışı içindedir |
| Yatırımcılar hisse fiyatı yükseldikçe anlık fiyat değişikliklerinden fazla etkilenmezler. | Yatırımcılar sürekli olarak yeniden maliyet yaptıkları için her fiyat hareketinden etkilenirler |
| Arzın kısıtlanması süreci için ihtiyaç duyulan kaynak ilk başta tespit edilir, o sebeple kriz yönetimi kolaydır | Her al sat işleminde yeni kaynak ihtiyacı olacağı ve fiyat yükseldikçe el değiştiren lot sayısı değişmese bile tutarının sürekli olarak atış gösterecek olması sebebiyle kriz yönetimi zordur veçok sıklıkla sorun yaşanır |
| Proje için ihtiyaç duyulacak kaynak en baştan belli olduğu için acil durumlar hariç kredi kullanılmasına ihtiyaç duyulmama ihtiyacı yüksektir. | Fiyat yükseldikçe ve yeni yatırımcı bulmakta sıkıntı yaşandıkça, oyuncu mecburen sıklıkla kredili işlem yapmak zorunda kalır, bu da risk yönetimini zorlaştırır. |
| Piramitin üst kısımlarına gelindikçe arz iyice kısıtlandığı için fiyat yükseliş ivmesi artar ve hisseden elde edilecek kar oranı maksimize edilir | Sürekli yapılan al sat işlemleri sebebiyle, hisse fiyatı istenilen ivme ile yükselemez ve yatırımcı bulunamadığı zamanlarda dönemsel geri çekilmeler yaşanır. |
Şimdi gelelim hayatın gerçeklerine, YATIRIMCI, KOMİSYON gibi kelimeleri ilk defa duyanlar için öncelikle “günaydın” demek istiyorum. Ayaklı borsadan günümüze borsa oyuncu ve yatırımcı ilişkisi içerisinde yürütülmektedir. En büyüğünden en küçüğüne kadar tüm hisselerde manipülasyon veya spekülasyon süreçleri bu kural çerçevesinde işletilir.
Buradaki kritik konu; oyuncunun süreci ne kadar iyi yönetip yönetemediğidir. Burada da devreye oyuncunun kısa vadede ne kadar paraya ihtiyaç duyduğu sorusu giriyor ama bir dakika tahta yapan adamın paraya ihtiyacı mı olur dediğinizi duydum sanki…
İşte kritik soru, o yüzden de o ters piramitler alttaki destek kadar güçlü olurlar ve çok da sık devrilme riski yaşarlar.
O kadar piramitlerden bahsetmişken dünyadaki en ünlü piramitten de söz edip, sizleri daha fazla sıkmadan yazımı nihayete erdireceğim.
Doların üzerindeki bulunan bu piramit simgesinin altında Latince ” Novus Ordo Seclorum” yani “Çağların Yeni Düzeni” yada “Yeni Dünya Düzeni” yazar ama unutmamak lazım amerikalı bile yeni dünya düzenini düz piramit üzerine kurmuşken, siz siz olun ters piramitlerden sakının…
Kalın sağlıcakla
